Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2006

MEΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΠΤΩΤΙΚΑ

Μέρη του λόγου

1) Ἄρθρο

2) Οὐσιαστικό

3) Ἐπίθετο

4) Ἀντωνυμία

5) Ῥήμα

6) Μετοχή

7) Ἐπίρρημα

8) Πρόθεση

9) Σύνδεσμος

10) Ἐπιφώνημα

Τὸ οὐσιαστικὸ καὶ τὸ ἐπίθετο λέγονται καὶ ὀνόματα.

Τὰ ἕξι πρώτα λέγονται κλιτὰ γιατὶ κλίνονται.

Τὰ ἄλλα τέσσερα λέγονται ἄκλιτα.

Οἱ διάφορες μορφὲς ποὺ παίρνει μια κλιτὴ λέξη λέγονται τύποι αὐτῆς τῆς λέξης.

Σὲ κάθε τύπο μιᾶς λέξης ξεχωρίζονται δύο μέρη: κατάληξη καὶ θέμα.

Κατάληξη λέγεται τὸ μεταβλητὸ μέρος τῆς κλιτῆς λέξης πρὸς τὸ τέλος της: -ς, -ος, -ες, κτλ.

Θέμα λέγεται τὸ ἀμετάβλητο πρὸς τὴν ἀρχή της: ἡρω- , ἀκου-, γραφ-, κτλ.

Ὁ τελευταίος φθόγγος τοῦ θέματος λέγεται χαρακτήρας.



ΠΤΩΤΙΚΑ. ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΠΤΩΤΙΚΩΝ


Τὸ ἄρθρο, τὸ οὐσιαστικό, τὸ ἐπίθετο, ἡ ἀντωνυμία καὶ ἡ μετοχὴ σχηματίζουν τύπους ποὺ λέγονται πτώσεις. Τὰ πέντε αὐτὰ κλιτὰ μέρη λέγονται πτωτικά.

Πτώσεις: ὀνομαστική, γενική, δοτική, αἰτιατική, κλητική.

Ὀνομαστικὴ καὶ κλητικὴ λέγονται ὀρθές.

Γενική, δοτικὴ καὶ αἰτιατικὴ λέγονται πλάγιες.

Τὰ πτωτικὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὶς πτώσεις, ἔχουν γένος, ἀριθμὸ καὶ κλίση.

3 γένη: ἀρσενικό, θηλυκό, οὐδέτερο

3 ἀριθμοί: ἐνικός, πληθυντικός, δυϊκός (γιὰ δύο)

3 κλίσεις: πρώτη, δεύτερη, τρίτη

Κλίση εἶναι ὁ ἰδιαίτερος τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο σχηματίζονται οἱ πτώσεις ἑνὸς πτωτικοῦ.

Ἡ πτώση, τὸ γένος, ὁ ἀριθμὸς καὶ ἡ κλίση λέγονται μὲ μία λέξη παρεπόμενα (ἤ συνακόλουθα) τῶν πτωτικῶν.